اختصاصی ترنم شعر/ احمد شاملو متخلص به الف. بامداد و الف. صبح، شاعر، فیلمساز، روزنامهنگار، پژوهشگر، مترجم، فرهنگنویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران بود. او در 21 آذر ماه 1304 به دنیا آمد و در دوم مرداد سال 1379 از دنیا رفت.
شاملو بواسطه ارتشی بودن پدرش و کوچهای مداوم خانوادهاش تحصیلات نامنظمی داشت.
دوران دبستان را در شهرهای خاش و زاهدان و مشهد گذراند. شاملو دوره دبیرستان را در بیرجند و مشهد و تهران گذراند و سال سوم دبیرستان را در دبیرستان ایرانشهر تهران خواند و به شوق آموختن دستور زبان آلمانی در سال اول دبیرستان صنعتی ثبت نام کرد.
در اوایل دهه ۲۰ خورشیدی پدرش به گرگان و ترکمن صحرا فرستاده شد. او همراه با خانواده به گرگان رفت و به ناچار در کلاس سوم دبیرستان ادامه تحصیل داد. در آن هنگام در بحبوحه جنگ جهانی دوم و ورودمتفین به خاک ایران، در فعالیتهای سیاسی علیه متفقین در شمال کشور شرکت کرد و بعدها در تهران دستگیر شد و به زندان شوروی در رشت منتقل گردید. پس از آزادی از زندان با خانواده به رضائیه (ارومیه) رفت و تحصیل در کلاس چهارم دبیرستان را آغاز کرد. شاملو با به قدرت رسیدن پیشهوری و جبهه دموکرات آذربایجان به همراه پدرش دستگیر شد و دو ساعت جلوی جوخه آتش قرار گرفت تا از مقامات بالا کسب تکلیف کنند. سرانجام آزاد شد و به تهران بازگشت و برای همیشه ترک تحصیل کرد.
در سال 1332 پس از کودتای 28 مرداد، مجموعه شعر آهنها و احساس توسط در چاپخانه سوزانده، ترجمه طلا در لجن اثر موریسن و کتاب پسران مردی که قلبش از سنگ بود با یورش ماموران امنیتی از بین میرود.
الف. بامداد، در نهایت بعد از مدتی فرار، در چاپخانه روزنامه اطلاعات دستگیر و به زندان قصر برده شد و بعد از یک سال آزاد شد.
احمد شاملو قصاید و ترانههای عامیانه متعددی دارد و در راه شاعریاش با الگو از نیما یوشیج به شعر نیمایی روی آورد.
او در سال 1329 در شعر تا شکوفه سرخ یک پیراهن، اولین شعر سپید تاریخ ادبیات را نوشت. قطع نامه، چهارمین کتاب احمد شاملو در سال 1330 منتشر شد که شامل چهار دفتر میشد که یکی از آنها تا شکوفه سرخ یک پیراهن بود. در این کتاب برای اولین بار شعر سپید، یا به قول برخی منتقدین، شعر شاملویی معرفی شد و از این رو منتقدین، این کتاب را مهمترین کتاب احمد شاملو میدانند.
احمد شاملو تنها یک شاعر نبود. او علاوه بر اینکه در شعر پیشرو بود و گام بلندی را همچون نیمای بزرگ برای ادبیات برداشت، پژوهشگر، روزنامهنگار، فیلمساز، مترجم و فرهنگنویس هم بود.
اما سوال اینجاست که آیا فقط این بدعتگذاری سبب شهرت شاملو شد؟ یقینا پاسخ این پرسش خیر خواهد بود. تواناییهای خاص در سرایش شعر و تخیل مخصوص به خود و همچنین نگاه و کنشهای اجتماعی و سیاسی الف. صبح، به گونهای بود که باعث شود مردم هنوز با او زندگی کنند.
“دهانت را میبویند/ مبادا گفته باشی دوستت میدارم”
خبرنگار: محمدرضا داداشی آذر