اختصاصی ترنم شعر/ اتهامات سرقت در هنر این روزها بحثی است که مدام به روز می‌شود. یک روز سر از ایده‌های اولیه فیلم‌های سینمایی در می‌آورد و یک روز سر از تکنیک‌های فیلم‌برداری.
ادبیات و به خصوص شعر و ترانه هم از این قضیه مستثنی نیست و اتفاقی نیست که مربوط به امروز باشد. از گذشته تا امروز انواع این اتهام‌ها وجود داشته است. یک روز ترانه‌سرایی مدعی می‌شوند معنای ترانه‌اش را فلان ترانهسرا استفاده کرده و یک روز اشعاری با فرم‌های شبیه به هم می‌بینیم که شاعران بدنبال اثبات زودتر پیاده کردن ایده هستند.
در بخش دوم از پشت پرده اتفاقات ترانه “حاضر بودم” از یک اتهام به سرقت ادبی می‌شنویم!
در مارکت موسیقی فردی شناخته شده‌است. سال‌ها در مارکت ایران کار کرده و حالا در مارکت موسیقی ترکیه هم مشغول فعالیت است. او از آهنگسازان پرکار این روزهای ماست. کارهای او را با رضا صادقی، فرزاد فرزین، علی لهراسبی، فریدون آسرایی و … شنیده‌اید و اگر دنبال کننده حرفه‌ای آهنگساز ها باشید نام او را هم شنیده‌اید. اشکان خشایی اما اینبار نامش جدا از یک موسیقی نقل محافل شده‌است. امروز او متهم به سرقت ادبی است. اتفاقی که به گفته بیتا طایی در کنار آتوسا کلانتری در قطعه‌ای برای گروه نوشه اتفاق افتاده است. پای صحبت‌های اشکان خشایی نشسته‌ایم تا به ما بگوید ماجرا از چه قرار است؛
خیلی ساده شروع کنم، چه اتفاقی افتاده‌است؟ هیچ واکنشی از سمت شما هنوز ندیده‌ام!
ابتدای کار بگویم، من در کارم آدم شناخته شده‌ای هستم و 60،70 کار شنیده شده دارم. مطمئن باشید اگر من مشکلی داشتم به این مرحله از کارم نمی‌رسیدم. مشکل من این است به یک سری آدم‌هایی که نباید پر و بال داده‌ام.
در ادامه هم واکنش من چیزی است که این افراد بدنبالش هستند و قرار نیست واکنشی نشان دهم. کسی که سرش شلوغ باشد و به کار گرم باشد، تماس می‌گیرد و می‌پرسد داستان چیست! جای کارهای دیگر تماس می‌گیرد می‌گوید آقای خشایی دزدی کرده‌ای! پاسخ بده! این شخص من را از استوری‌هایش هم پنهان کرده‌است! کسی که حق با اوست تماس می‌گیرد و مستقیم پیگیری می‌کند، اتفاقی که پیشتر هم برای من افتاده‌است. اما این اتفاقات فقط با ترانه‌سراهایی که دو یا سه کار شنیده شده دارند می‌افتد. کسانی که مدتی است خبری از آن‌ها نیست و حالا می‌خواهند با جنجال مجازی مطرح شوند.
حالا هم متهم شدید به دزدی ادبی!
واقعیت این است که اسم دزدی مردم ما را جذب می‌کند. عبارت دزدی ادبی روی یک پست اصلا برای بالابردن بازدید صفحه است. در این ده سال نزدیک ده، پانزده ملودی من دزدیده شده‌است. من این ماجراها را هم پیگیری کرده‌ام و می‌دانم به جایی نخواهد رسید. بجز ماجرای حمید هیراد که آن هم بواسطه استفاده از شاعران بزرگ بود، دیگر نتیجه‌ای از اینچنین مسائل ندیده‌ایم. من و هومن نامداری برای یک نفر سه کار زدیم و این فرد بدون هزینه و زدن نام ما کار را به ارشاد برد و مجوز گرفت و ارشاد برای ما هیچ کاری نکرد!
از همکاری با بیتا طایی بگویید. این کار کی شکل گرفت و از چه قرار بود؟
هفت سال پیش بیتا طایی به من پیام داد که با هم کار کنیم. من هم همیشه با ترانه‌سراهای جدید کار می‌کنم و از آنجایی که دستی در شعر هم دارم، کمکشان می‌کنم. کار من و بیتا طایی به این شکل بود که او برای من ترانه‌ای ارسال می‌کرد و من آن را تغییر می‌دادم. به عنوان مثال او کار ارسال می‌کرد که تمام سطرها چهار سیلابی بود و من جایی سیلاب‌ها را با واژگان خودم تغییر می‌دادم و می‌گفتم به این شکل ادامه بده اما هیچوقت اسم خودم را به عنوان ترانهسرا در کار درج نمی‌کردم. در این کار هم به همین شکل، ترانه‌ای فرستاد از آن خوشم آمد ولی نیاز به تغییرات داشت. جاهایی از آن را تصحیح کردم و گفتم با این روند ادامه بده.
بیتا طایی کار را میخواست به فردی واگذار کند و آن شخص مبلغی هم برای من واریز کرد اما تمام مبلغ نبود. خاطرم هست به او گفتم به خواننده بگوید هزینه را کامل پرداخت کند و تاکید کند کار تا شش ماه بعد منتشر شود که کار به همان شکل باقی ماند.
و بعد کار را با آتوسا کلانتری به گروه نوشه واگذار کردید؟
تقریبا سه یا چهار سال از آن اتفاق گذشت. طبق قانون وقتی سه سال از واگذاری کاری به فردی بگذرد و کار منتشر نشود، شما می‌توانید کار را به فرد دیگری واگذار کنید. حالا این را هم داشته باشید که من تمام هزینه کارم را دریافت نکردم. من در کار جدیدم قسمت‌هایی که خودم تصحیح کرده بودم را برای آتوسا کلانتری فرستادم و گفتم این قسمت‌ها را تصحیح کرده‌ام باقی‌اش را بنویس. بعد در حد چند کلمه از اتود کار من آتوسا کلانتری الهام گرفت و کار را نوشت.
از واگذاری کار سه سال است که می‌گذرد! سه سال پیش کار مجوز گرفته، آلبوم شده و وارد بازار شده‌است! من اگر میخواستم مخفی‌اش کنم یا اینگونه کار نمی‌کردم یا در نهایت می‌گفتم اسم بیتا طایی هم روی کار بخورد. اما وقتی می‌دانم تصحیح کار با خود من بوده‌است، این کار را نکردم.
من نه با بیتا طایی مشکلی داشتم، نه آتوسا کلانتری کسی است که نتواند چند مصرع متفاوت بنویسد. همین کاری هم که خوانده شده‌است ترانه‌ی بکری نیست! مسائلی است که در همه ترانه‌ها می‌بینیم. مثلا کار “رو به تو سجده می‌کنم دری به کعبه باز نیست” که نبود!
بیتا طایی در صفحه‌اش اعلام کرده بود ماجرا را پیگیری می‌کند و شما همچنان سکوت را انتخاب کرده بودید!
بیتا طایی حتی خودش کارش را فراموش کرده بود! او استوری کرده بود و پرسیده بود یادتان هست من همچین شعری داشتم؟ او در این حد از کار بی اطلاع بود! من ده سال پیش ملودی‌ای زده باشم هم ریز و بمش یادم می‌ماند.
از لحاظ قانونی او هیچ کاری نمی‌تواند بکند. کارش جایی ثبت نشده و مدرکی هم ندارد. عملا هیچ چیزی ندارد برای اثبات ادعایش. او با این حواشی فقط می‌خواهد دیده شود. او می‌خواهد من صحبت کنم تا به هدفش برسد. خاطرم هست یک بار هم اشتباهی کردم و درباره یکی از دوستانش استوری‌ای گذاشتم که چند خواننده به من گفتند تو با این کارت باعث شدی من به صفحه او بروم تا ببینم او کیست! من اگر مطلبی بگذارم همه خوانندگانی که من را می‌شناسند پیگیر می‌شوند که ببینند این فرد کیست. من هم نمی‌خواهم به مقصدش برسد چون در نهایت برد با من است.
پس شما کلا این ماجرا را رد می‌کنید؟
من وقتی این کار را در صفحه‌ام می‌گذارم و اسم ترانهسرا را می‌زنم از خودم مطمئنم! کاش او مسئله دیگری را مطرح می‌کرد. از کاری که زیربنایش را خودم شروع کردم دزدی کرده‌ام؟ من متوجه این مسئله نمی‌شوم. به این ماجرا هم در حد سرگرمی نگاه می‌کنم.
بخش دوم این مصاحبه را خواندید. گویا همه چیز واضح است. اما آیا واقعا همه چیز واضح است؟ برای روشن شدن ماجرا باید پای صحبت‌های هر سه طرف ماجرا نشست.
پایگاه خبری ترنم شعر در بخش اول، گفت‌وگویی با بیتا طایی، ترانه‌سرایی که می‌گوید این کار از او دزدیده شده، ترتیب داده‌است که آن را می‌توانید با کمک لینک مندرج دنبال کنید.
http://www.taranomesher.ir/sl/n/478
اما این ماجرا حلقه مفقوده‌ی دیگری هم دارد. ضلع سوم این اتفاق متاسفانه این مثلث را تکمیل نکرد.
آتوسا کلانتری ترانه‌سرای دیگر مورد نظر این اتفاق با وجود ابراز تمایل برای مصاحبه؛ با گذشت 9 روز از پیگیری‌های پایگاه خبری ترنم شعر (ابتدا با اعلام اینکه ابتدا وکیل او باید اجازه مصاحبه بدهد و بعد از موافقت وکیل، بدلیل عدم پاسخگویی به خبرنگار پایگاه) مصاحبه‌ای با این خبرگزاری برای روشن شدن ماجرا صورت نداد. آتوسا کلانتری پیشتر به خبرنگار پایگاه اعلام کرده بود: “بصورت قانونی پیگیر ماجرا هستم.”
گفتگو: محمدرضا داداشی آذر
