اختصاصی ترنم شعر/ شاید اصطلاح “شعر زنان” اصطلاحی غلط در ادبیات باشد، همانگونه که شعر مردان وجود ندارد. اما شعر شاعران زن از ابتدا با اتفاقات متفاوتی روبرو بودهاست. از رابعه بلخی اولین شاعر زن پارسیگو که به جرم شعر سرودن برای معشوقه خود به دست برادر خود جان داد و بر دیوار گرمابه خون ریخت، تا زندگی شخصی پر از اتفاق غیر معمول پروین اعتصامی!
این نکته نیز حائز اهمیت است که برخی منتقدین فضای حاکم بر ادبیات امروز را مردسالارانهای میدانند که این باعث به حاشیه رفتن تواناییهای بانوان در این حوزه میشود.
از این رو نگاهی دقیقتر و عمیقتر به شعر زنان میتواند سبب رشد و بیشتر دیده شدن توانایی زنان شاعر سرزمینمان شود.
زهرا اسماعیلی از شاعران و فعالان ادبی کشور است که یک سال است مدیریت صفحه “زنان و ادبیات” را برعهده گرفتهاست که به مناسبت یک سالگی این صفحه یادداشتی را در اختیار پایگاه خبری ترنم شعر قرار دادهاست که در ادامه میتوانید بخوانید:
قریب به یکسال از فعالیت صفحهی “زنان و ادبیات” میگذرد. در طی این یک سال تلاش بر این بودهاست که دورنمایی از فعالیتهای ادبی زنان اهل قلم در زمینههای گوناگون شعر، داستان، مقاله، نقد، تحلیل و… در قالب یک مجموعهی منسجم و متنوع ارائه گردد. قدر مسلم هدف از ایجاد صفحه “زنان و ادبیات” جداسازی و مرز بندی میان زنان و مردان اهل قلم نبوده و نیست، بلکه معطوف کردن نگاهها به قسمتی از ادبیات بودهاست که کمتر دیده و یا شنیده شده و تریبونی برای رساندن صدای خود نداشته است.
تمام تلاش ما بر این بودهاست تا همانند آینهای بزرگنما انعکاس دهندهی فعالیتهای ادبی زنان در حوزههای گوناگون باشیم وگرنه بدیهیاست همانگونه که چیزی به نام ادبیات مردان وجود ندارد، ادبیات زنان و بالاخص شعر زنان نیز معنایی ندارد، چرا که معتقدیم هنر جنسیت نمیشناسد اما گاهی در عرصهی هنر و مشخصا ادبیات و شعر که از آن تعبیر به فضای مردسالارانه ادبی نیز میشود شاهد تبعیضهایی هستیم که باعث نادیده گرفتن بخش اعظمی از فعالیتهای صورت گرفته است.
امید آن داریم که این صفحه با حمایت و همدلی همگانی به اهدافی که برای خود ترسیم نمودهاست دست یابد و تریبونی باشد برای صداهایی که کمتر از اندازهی خود شنیده شدهاند.
طی یک سال گذشته علاوه بر معرفی شاعران جوان در کنار قلم به دستان کهنه کار به معرفی زنان شاعر در طول تاریخ نیز پرداختیم و به واسطهی نقش کلیدی فعالیت زنان در دوران مشروطه به واسطهی تحولات شگرف اجتماعی بخش ویژهای تحت عنوان زنان تاریخ را به این زنان پیشرو اختصاص دادیم.
در زمینهی شعر جهان به معرفی شاعران آسیای دور و خاورمیانه و امریکای لاتین و مترجمین سرامد در این زمینه پرداختیم. هر چند که شعر زنان در جهان امروز تحقیق و توجه بیشتری را میطلبد و مطمئنا این حضور پررنگ نیازمند پستها و صفحات بیشتری است.
در زمینهی نقد و مقالات پژوهشی سعی بر آن داشتیم که به نقدهای بیشتری در مورد شعرهای انتشار یافته بپردازیم که با توجه به شرایط نقد ناپذیر و جبههگیریهای خاصی که در مواجهه با نقد انجام میگیرد، این امر مهم به بخش کمرنگ صفحهی زنان و ادبیات بدل شد که امیدواریم در آیندهای نزدیک این نقطه ضعف با همکاری و همیاری دوستان منتقد به نقطهی مثبت صفحه تبدیل شود.
در یک سال گذشته به انتشار بیش از ۱۰۰ شعر از شاعران جوان کشور و به معرفی شاعران کمتر شناخته و دیده و شنیده شده پرداختیم که امیدواریم در مسیر پیش رو بیش از کمیت به کیفیت آثار بیش از پیش توجه شود.