اختصاصی ترنم شعر/ آیین دونمایی و نقد و بررسی مجموعه غزل “شعر زنی است با موهای کوتاه” برگرفته از اشعار الهه قنبری تبار عصر روز جمعه در کافه فراموشی برگزار شد.
این مجموعه روز جمعه ۳ تیرماه با حضور جمعی از شاعران و ادب دوستان و منتقدان در کافه فراموشی رونمایی و نقد شد.
پیمان سلیمانی شاعر و منتقد در بخشی از این برنامه گفت: “مجموعه شعر زنی است با موهای کوتاه را می توان آینه چند دهه شعر معاصر محسوب کرد.
به جز تسلط شاعر به زبان و پختگی اغلب آثار این کتاب، یکی از مواردی که می توان به آن اشاره کرد این است که نوع برخورد شاعر با زبان در برخی شعرها نشان از فاصله زمانی سرودن شعرها از هم دارد به عبارتی از آنجا که شعر می تواند در بیشتر اوقات حاصل کنش سوپژکتیو باشد بر همین اساس با توجه به این امر ذهنی و جریان دیالکتیکی که ذهن در اثر برخورد با زبان، محیط اجتماعی و اتفاقات روزگار پدید می آورد، بدیهی است که اثر را در مقاطع مختلف تحت تاثیر قرار دهد و اتفاقا می تواند نفطه مثبت به شمار رفته و در بررسی کارنامه این شعر محقق و منتقد را کمک کند زیر در حوزه پژوهش سیر تکامل نوشتاری شاعر و نویسنده مشخص می شود.
از مشخصه های این مجموعه توصیف وضعیت است شاعر گاهی بدون درگیر شدن با آرایه ها و با پرهیز از پیچیدگی های زبانی، وضعیت زیست روزگار خویش را بیان می کند و خلق و خوی زبان را به این سمت می برد من این گونه شعرها را به نوعی مضمون پرداز نمی دانم زیرا کلیت این دسته از آثار یک تصویر کلی را در ذهن خواننده ایجاد می کنند.”
سلیمانی همچنین تاکید کرد: “قنبری تبار به شکل کلاسیک غزل و قالب های شعر موزون متعهد است و خیلی اصرار ندارد در موسیقی بیرونی وکناری تغییری انجام دهد. اگر چه در برخی شعرها با روی آوردن به مسائل اجتماعی و با آوردن کلماتی از جنس دنیای ذهنی زن روزگار خویش، سعی می کند به لحاظ معنایی خود را آوانگارد نشان دهد اما از نظر فرم و ساختار همچنان متعهد به شکل کلاسیک است.”
حمیدرضا شکارسری شاعر، منتقد و مدرس شعر نیز در این جلسه حضور پیدا کرده و ضمن بررسی ابعاد مختلف فرم و محتوا و چاپ و نشر در خصوص این مجموعه سخنرانی کرد.
حمیدرضا شکارسری در ابتدای سخنان خود به آسیب شناسی بازار کتاب شعر پرداخته و زمانبر شماردن فرصت ها و تهدیدهای این موضوع تاکید کرد:” اینکه تیراژ کتاب ۳۰۰ نسخه است، روزگار ما چه مقدار نا امیدکننده است اما از طرفی هم اینکه در این گرما مجموعه شاعران بسیاری دور هم جمع شده اند جای امیدواری دارد.
وی در مورد ملاک های بررسی این مجموعه شعر (شعر زنی است با موهای کوتاه) گفت: ” اول باید بررسی کنیم که این کتاب چه نسبتی با شعر روزگار ما دارد و دوم این کتاب اشعار داخلش هم با هم نسبتی دارند و نسبیتی بینشان ایجاد شده یا نه؟”
شکارسری تاکید کرد” کتاب از نظر نسبیت با شعر روزگار ما یک نسبت کجدار و مریز یعنی در همان فضای برزخی نوقدمایی نوکلاسیک و آنچه که بعد از اشعه شعر دوران دهه هفتاد رخ داده است می باشد. یعنی زبان شعر بی خطر و دکلماسیون کلمات نزدیک به محاوره است واژگان واژه های روز است ولی نوع نگاه یک نوع نگاه متمایل به سنت است.”
وی افزود “در این مجموعه شعر ما ادعای فرم نمی بینیم. یعنی اینکه شاعر “شعر زنی است با موهای کوتاه” دنبال محتوای شاعرانه است و مضمون های جذاب با توجه به فرم.”
” این اتفاق بعد از جریاناتی که دهه ۱۳۷۰ به غزل همراه کرده و وارد شده بود و البته سلامت زبان و بیان نیز دارد. اما از نظر وضعیت چینشی اشعار داخل این مجموعه چه نسبتی باهم دارند؟ اینکه احساس می کنیم شعرهای این مجموعه به نوعی دستچین شده اند، یعنی اینکه از نظر رویکرد مضمونی و محتوایی میبینیم اکثر شعرها شخصی و عاشقانه است و دیدگاه زنانه دارد و نشان می دهد که شاعر یک زن است که دارد روزگار خودش را بیان میکند و شاعر خودآگاه یا ناخودآگاه مجموعه ای از اشعار را در این کتاب جمع آوری کرده که در مورد زن ها و دیدگاه ایشان نسبت به زن روزگار معاصر ما هست و در کل مجموعه های بسیار منسجم و مناسبی را آماده کرده است.”
دکتر علی مظفر شاعر و مدرس دانشگاه نیز ضمن حضور در این جلسه بیان کرد: “تصورات محسوس و ملموس با نگرش در فضای خاکستری و معتدل شاعر نسبت به زندگی با دغدغه های خیال و با دیدگاه های زنانه و البته با بسامدهای اجتماعی و تکلف های روزانه به همراهی توجه هات ظریف شعر را پیش میبرد. شاعر با رویکرد خالی از تصنع و زبان” معمول از طریق دریچه مونولوگ منجر به دیالوگ با مخاطب ارتباط برقرار نموده است.”
وی افزود “هرچند توانایی شاعر در بیان محسوسات و ملموسات منجر به انتزاع کمتر بوده و ساختار بیاتی به مفاهیم استعاری، کنایی و تشبیهی کامل نرسیده است اما، کارکرد شعر در امور زندگی در کلیت کتاب بانو قنبری سرشار از تجربه زیستی برای هم جنس های اوست. ولی به گمان ابنجانب؛ زبان محاوره هارمونی گفتمانی کتاب را به حاشیه برده است.”
دکتر مظفر تاکید کرد: “خلاصه اینکه؛زبان شعر اگرچه روان، زلال و بی پیرایه است و هرچند گیرنده در دریایی از شعر کامل شنا نخواهد کرد اما در منظومه ای از احساس و عاطفه و با امواجی از تلاطم های صمیمانه نگرشی و نگارشی به همراهی یک شاعر مسیر گفتمانی را با گوارابی پیش خواهد برد.”
گفتنی است که جلسه با مدیریت و اجرای اصغر علی کرمی در فضای صمیمانه و پرمهری برگزار شده و شاعران و هنرمندانی چون فرامرز راد، محسن محمدی، فرح تجلی، رضا پناهیان الوارس، محمد علی منصوری، دکتر الهه کاشانی، مهدی زکی زاده، مسعود با نصیری، علی سلطانی، لیلی فراهانی، بابک قادری نو ،طاهری و رضا بردبار در آن حضور پیدا کردند.
این کتاب در 300 نسخه به تازگی به همت انتشارات فصل پنجم منتشر شده است.