اختصاصی ترنم شعر/ نشست نقد و بررسی کتاب شعر «کوهستان» نوشته علی حسینی برگزار شد.
این نشست با حضور هرمز عليپور، علیرضا بهرامی، کیانوش خانمحمدی، کاظم واعظزاده، طاهر اکوانیان، علیرضا بهرامی و… در مجموعه فرهنگان پاسداران برگزار شد.
در ابتدای نشست، کیانوش خانمحمدی که بهعنوان کارشناس اداره جلسه را نیز برعهده داشت با بیان اینکه شعرهای کتاب کوهستان، “منراوی” هستند، گفت: بهجز یکیدو شعر، بیشتر شعرهای کتاب، کاراکتر و من مشخصی دارند و درواقع شاعر از زاویه دید حقیقی به جهان نگاه میکند و دروغ نمیگوید و شعر نمیبافد.
او به نقش پررنگ عنصر طبیعت در شعر حسینی اشاره کرد و افزود: طبیعتانگاری، کوهانگاری، درختانگاری و… در اشعار زیاد است و شاعر چندان وارد فضاهای شهری نمیشود. در عین حال نگاه متفاوت شاعر به نقش ساختار و ریتم در شعر این شائبه را برای مخاطب ایجاد میکند که شاعر یا از آنها غافل بوده و یا برای عناصر شعری دیگری، جایگاه بیشتری قائل شده است.
در ادامه نشست، کاظم واعظزاده، شاعر و منتقد ادبی، به درآمیختن اندیشه و احساس در کتاب کوهستان اشاره کرد و گفت: شاعر این کتاب، بهدنبال فرمول نبوده است و فضاهایی ساده ایجاد کرده که باعث غافلگیری مخاطب است.
وی، حسینی را شاعری کلینگر دانست که اندیشهاش هم کلی است و پدیدهها را انتزاعی مینگرد و درعینحال میکوشد این انتزاع را به فضای رئال و واقعی نزدیک کند. به گفته او، رفتوآمد بین این فضا، برای مخاطب جذاب است و البته گاه سرعت آن بسیار زیاد است، بهگونهای که مخاطب از آن جا میماند و گاهی برعکس، کُند و آهسته می شود.
طاهر اکوانیان، منتقد بعدی این جلسه، اضطراب و بیقراری ذاتی شاعرانه را یکی از ویژگیهای برجسته کتاب ذکر کرد.
او در ادامه گفت: عنصر اصلی کتاب عشق است که با دلتنگی گره میخورد و اگر بسامد کلامتی چون زن در کتاب زیاد است کاملا طبیعی است؛ چراکه اینها مصالح عشق هستند.
علیرضا بهرامی، شاعر و منتقد، در ابتدای سخنان خود به چیستی شعر پرداخت و با اشاره به اینکه امضای شاعر یک ارزش محسوب میشود و کمک میکند بفهميم شعر چیست، گفت: در «کوهستان» به عنوان سند و امضای شاعر، چند فرمول استفاده شده است و ازآنجا که شاعر در چند جغرافیای مختلف زیست کرده، این فرمولها در هم آمیخته است. او به زندگی شاعر در مشهد در سالهای اخیر و تاثیر شعر این خطه بر شعر وی اشاره کرد و نمونه این تاثیرات را ” کشف روابطی در هستی که دیگران از آن غافلاند” و “راوی شدن من شاعر” و نیز “بسیار سخن گفتن از اندوه” عنوان کرد.
بهرامی افزود: البته در این زمینه، شعر علی حسینی با دیگر شاعران این خطه تفاوتی دارد و آن اینکه در اوج غم، امید را جستوجو میکند.
صحبتهای هرمز عليپور، شاعر و نویسنده سرشناس، پایانبخش این جلسه نقد و بررسی بود. وی گفت: شعرهای کوهستان از یک نظر، ازبابت ساختمان فیزیک کلامی، نه ساختار موردنگاه ساختارگرایی، میتواند از زمره شعری شناخته شود که در آن، هر شعرِ مجموعهای از شعرهای کوتاه، در عین استقلال، در پیوند با بقیه شعرها از اشتراکی محتوایی برخوردار است. از جهت و منظری دیگر، مفاهیمی چون تنهایی، اندوه و دلتنگی، غرور در میان اشعار دارای بسامد بالایی است.
عليپور پایانبندی اغلب شعرهای کوهستان را با وجود بسته بودن آنها یعنی گزارههای تاکیدی، درخشان و برجسته دانست.
علیپور ادامه داد: در شعر کوهستان میتوان آمیزهای از طبیعتگرایی و زندگی اجتماعی با سویه غمخواری نسبت به انسان معاصر را نیز ملاحظه کرد. همچنین در اشعار وی عارضههای دردبار تضاد طبقاتی را میتوان ملاحظه و لمس کرد که با ارجاعات بیرونی اشعار با تاریخچهی مبارزات انسان با نظامهای استبدادی و سرمایهداری همراه میشود.
در پایان هرمز علیپور علی حسینی را جزو معدود شاعرانی دانست که منطبق بر شعرشان هستند و این را از ارزشهای کتاب کوهستان دانست.
لازم به ذکر است که مجموعه شعر «کوهستان» سال 1399 ازسوی نشر چشمه به چاپ رسیده است.