اختصاصی ترنم شعر/ حرف و حدیث های بسیاری در خصوص شورای شعر و موسیقی وزارت ارشاد مطرح است. این روزها حاشیه های آلبوم بی نام محسن چاوشی نیز بر این موضوع دامن زده است. ممیزی ها و ممنوعیت هایی که شورای شعر به برخی از آثار وارد می کند گاه باعث ایجاد حاشیه هایی هم در بین اهالی شعر و هم بین اهالی موسیقی می شود.
امروز برای برطرف کردن بخشی از این ابهامات با مجید افشاری یکی از اعضای شورای شعر ارشاد به گفتگو پرداختیم؛
عضو شورای کارشناسی شعر و ترانه با اشاره به ممیزی خواندن کار این شورا گفت: در ابتدای امر، اشتباهی که وجود دارد این است که شورای ما، شورای ممیزی خوانده میشود که این اشتباه است. ما شورای کارشناسی شعر و ترانه هستیم نه شورای ممیزی! ممیز یعنی فردی که منفعل است، یعنی کسی که مامور است و معذور!
مجید افشاری ادامه داد: شورای کارشناسی مولفههای ادبی و دستوری را میشناسد و با فکر کردن تصمیم میگیرد. کارشناس نقش یک حاکم را ایفا نمیکند و بین مخاطب و شرکتهای موسیقی کار میکند. او به نفع ادبیات و جامعه نظر میدهد و مصون از جریان سازیهای هدفمند است.
او در خصوص افرادی که اعضای شورا را اعضای شواری ممیزی میدانند اضافه کرد: کسانی که مدعی ممیزی هستند همان خنیاگران اند. افرادی که روی ضرباهنگ، حرفهای خیابانی را به ترانه میکشند و میگویند این ترانه روز و استیجی است!
عضو شورای شعر و ترانه پیرامون آثار این افراد افزود: شورا بسیار با انعطاف ولی دقیق آثار را بررسی میکند. پایبند به خط قرمزها هستیم و از آن طرف هم شورا خودش را به روز کرده و پذیرفته این زبان، زبان مرسوم بین جوانان است یعنی ما از وجه ساده و صمیمی بودن به آن نگاه میکنیم. اولین خط قرمز شورا هم کرامت انسانی است یعنی نگاه ابزاری به معشوق کردن با هر نوع ادبیاتی مورد قبول نخواهد بود. در زبان هم همین نگاه وجود دارد یعنی بدنبال پاسداشت زبان فارسی هم هستیم.
او درباره بحثهای رایج در خصوص کلمات ممنوعه به ترنم شعر گفت: هیچ کلمهای به خودی خود نه سخیف است نه فاخر! در مناسبت متنی کلمه معنادار میشود. میگویند بوسه ممیزی میشود اما بوسه به پیشانی پدر، کفن شهید یا خاک وطن کجایش ممیزی است؟ آنجا که تنانگی فاحش دارد نه تعشقی و عاطفی قطعا در هر زبان و جامعهای مردود است.
شاعر کتاب دلرباعی درباره معترضانی که میگویند ترانه ما بخاطر بندی مجوز نمیگیرد ادامه داد: برخی افراد شوآفهایی دارند که دیگر نخنما شدهاست. این باعث میشود شما برشی از یک ترانه را که مناسبت پیش و پس آن را مخاطب نمیداند بگویی رد شده یا مجوز گرفتهاست که اصلا منصفانه نیست.
افشاری در این خصوص ادامه داد: مثلا کسی میگوید “با خودت چند چندی” را به فلانی مجوز میدهید به من نه! اما فلانی گفته است:”گل زدی گوشه موهات / با خودت چند چندی؟” این ایهام استخدام در ادبیات است. در حالیکه فرد معترض میگوید:”دل نمیبندی لوندی / با خودت چند چندی؟” مناسبت متنی اینجا تعیین میکند که کار پذیرفته میشود یا مردود!
این عضو شورا در خصوص حواشی آلبوم “بینام” از محسن چاوشی گفت: به ایشان صراحتا اعلام شد محتوای بیت شما چون کلمه روسبی دارد بهتر است از خواندنش صرف نظر شود و این هم ارزیابی شد و تمام کارشناسها نظری اینگونه داشتند. نه کسی با شعر مولانا مشکل داشت نه کسی با ایشان زاویه داشت. ولی متاسفانه هر توصیه عالمانهای هم که میشود، شخص خودش را اجل از تمامی توصیهها میداند و بعد هم مشکلی پیش نیامد و کارش را خواند.
این شاعر در خصوص دور زدن شورا در برخی کارها و اخذ مجوز خصوصا درباره آلبوم “بینام” ادامه داد: کارشناس وقتی توصیه میکند این بیت نباشد، نه اینکه قطعا نباشد. بعد از نظر اولیه شورا، دوباره اجماع دیگری شد و نظرات به رصد عزیزان گذاشته شد و بعد مجددا نظرسنجیای صورت گرفت و در مجموع گفته شد حالا که فضا مشخص است استعاره از روزگار و دنیاست و این تمثیل است نه توصیف، خواندن کار بلامانع اعلام شد.
مجید افشاری در پایان خاطرنشان کرد: شورا تغییر را بحران نمیداند و شعری را که فاخر نیست، سخیف نمیداند. شورا کرامت انسانی را مد نظر دارد و بسامد اجتماعی را میسنجد. اعضای شورا کارشناس اند نه ممیز!
خبرنگار: محمدرضا داداشی آذر