وی ادامه داد: شاید جنگ برای عده‌ای در تاریخی شروع و در تاریخی تمام شود؛ اما برای ما به این شکل نیست؛ چراکه شروع‌اش برای ما مشخص است و از یک جایی شروع می‌شود؛ اما تاریخ پایان‌اش مشخص نیست؛ زیرا تبعاتش تا امروز ادامه داشته است. این یعنی یک بخشی از ادبیات دفاع مقدس ما مربوط به پیامدهای جنگ یا ضایعات جنگ است که آنها به این سادگی حذف نمی‌شود. سوژه یک بخشی از ادبیات دفاع مقدس ما، شهدا، جانبازان و آزادگان هستند و امروز هم این عزیزان در بین ما حضور دارند و زندگی می‌کنند، پس دفاع مقدس برای ما با زدن سوت اتمام جنگ، به پایان نرسیده است.
این شاعر که سابقه حضور به‌عنوان داور در جشنواره‌های دفاع مقدس را دارد، با اشاره به نقش ادبیات گفت: جنگ‌ها در ادبیات تمام نمی‌شوند؛ چراکه ادبیات آینه اجتماع است و تاثیرات این جنگ‌ها تا مدت‌ها در جامعه لمس می‌شود. خانواده‌هایی که از جنگ تاثیر گرفته‌اند تا نسل‌ها ضایعات جنگ را فراموش نمی‌کنند. شما می‌بینید که در برخی از کشورها عامدانه خرابی‌های جنگ را درست نمی‌کنند تا آن فضا را بکر و موزه‌ای نگهداری کنند تا یادشان نرود چه اتفاقی رخ داده است؛ حالا ما کاری نداریم که در کشورمان بدون آنکه نیتی باشد و دوستان همتی به خرج بدهند، هنوز فضای زیادی از شهر خرمشهر به شکل خرابه باقی مانده که باعث خجالت است.
وی افزود: جنگ مثل شوک فرهنگی می‌ماند و تمام شدنی هم نیست و هنوز رمان جنگی نوشته می‌شود و هنوز در اروپا و امریکا جایزه شعر جنگ برگزار می‌کنند و هنوز فیلم‌های جنگی یکی از مهم‌ترین ژانرهای سینمایی دنیاست؛ پس طبیعی است که برای ما هم چنین شرایطی ادامه داشته باشد. در ادبیات ما هم طبیعی قضیه این است که نگاه ویژه به ادبیات دفاع مقدس داشته باشیم؛ البته این نگاه نیز متفاوت است و بستگی به آن دارد که ما به‌عنوان یک جنگ به آن نگاه کنیم یا به عنوان یک دفاع.
نادمی در پاسخ به این سوال که «ادبیات در سال‌های دفاع مقدس چقدر تاثیرگذار بوده است؟» گفت: حمیدرضا شکارسری سال‌ها پیش قصد انتشار مجموعه‌ای را داشت که در همین راستا یک مقاله از من خواست که من در آن مطلب یک گزارش از خاطرات حضور شاعران در جبهه ارائه دادم.
وی ادامه داد: مطالب این گزارش مربوط به زمانی بود که در مجله شعر بودم و از دوستان شاعر خاطره جمع می‌کردم، خاطرات شاعرانی را که در جنگ حضور داشتند. در آن مطلب سیدحسن حسینی، اسرافیلیان، جواد محقق، جعفریان و خیلی از رفقا یک سری از خاطرات خود را بیان کردند که در آن خاطرات می‌بینیم که در آن دوران شعر چقدر برای تهیج، دلگرمی دادن، ایجاد امید و روحیه رزمندگان اهمیت داشته است.
این شاعر با اشاره به یکی از خاطرات حضور شاعران در جبهه گفت: سیدحسن حسینی در یکی از این خاطرات بیان می‌کند، «زمانی که ما به جبهه رسیدیم و به در و دیوار نگاه کردیم، متوجه شدیم که شعر ما قبل از خودمان به جبهه آمده است.» این را گفتم تا به صورت سند بگویم که قطعا شعر در آن دوران پتانسیل تهیجی و ترغیبی و امیدبخش داشته است.
وی افزود: اصلا کار شعر همین است که میان افراد ایجاد وحدت کند. وقتی یک شعر به شکل یک شعار در ذهن عده‌ای تثبیت شود، قاعدتا وقتی با هم می‌خوانند، ایجاد وحدت می‌کند و در ادامه باعث ایجاد قدرت می‌شود؛ درست مثل شعرهایی که همه با هم در مراسم‌های عزاداری می‌خوانند. این البته مختص ما نیست و در تمام دنیا شعر چنین کارکردی دارد. شاعرانی جنگی یا شاعرانی که متاثر از جنگ هستند، بیشتر می‌توانند با جامعه ارتباط برقرار کنند، چراکه زبان زیبای حادثه می‌شوند. بنابراین همان‌طور که در تمام دنیا این اتفاق می‌افتد، در ایران نیز چنین اتفاقی رخ داده است.
نادمی با اشاره به دو رویکرد درباره شعر دفاع مقدس گفت: عده‌ای معتقدند که شعر دفاع مقدس فقط برای سال‌های جنگ بوده است اما عده‌ای هم معتقدند که بعد از جنگ نیز آثار قابل توجه‌ای سروده شده است. به هر حال، در هر دو دیدگاه یک واقعیتی نهفته است که ما نمی‌توانیم نادیده بگیریم، اینکه شکی نیست که در دوره‌ای به دلیل بازتولید داشتن خود دفاع مقدس قطعا ادبیات خیلی فعال‌تر عمل کرده است.
وی ادامه داد: یعنی در دوران جنگ و یکی دو سال بعد از آن طبیعی است که ببینیم تحرک بیشتر است؛ چراکه با واقعه تماس دارند. البته ما کارهای خیلی درخشانی هم داریم که در سال‌ها بعد از جنگ نوشته شده‌اند و شاعران ما به آن پرداختند. در هر دو یک واقعیتی وجود دارد و آن این است که حادثه جنگ به این راحتی‌ها تمام شدنی نیست. شما غیرممکن است که در منطقه‌ای از ایران پا بگذارید که خانواده شهید وجود نداشته باشد، وقتی فرهنگ دفاع مقدس و مقاومت در تمام کوچه و خیابان‌های ما ورود پیدا کرده است، پس قطعا ادبیات دفاع مقدس نیز می‌تواند به دل جامعه نفوذ کند.
این شاعر شناخته شده در پایان گفت: ما بعد از پایان دفاع مقدس شاهد انتشار تعدادی زیادی شعر برای جانبازان و آزادگان بودیم و درست است که ما با عراق به نقاط مشترک زیادی رسیدیم اما جنگ تمام نشد. واقعیت همین است، شما امروز هم که به وضعیت کشور نگاه کنید، متوجه می‌شوید که شاید جنگ با عراق تمام شده است، اما حامیان عراق جنگ را تمام نکرده‌اند و هنوز به این جنگ ادامه می‌دهند.
منبع: ایبنا
