اختصاصی ترنم شعر/ آیین رونمایی و معرفی مجموعه شعر «زیر تردد باران» سروده معصومه صحرایی، عصر روز یکشنبه در کانون ادبی خاوران برگزار شد.
این نشست با حضور منتقدانی چون لیلا کردبچه، اصغر علی کرمی، جمعی از شاعران و علاقمندان به شعر و ادبیات و با دبیری و اجرای حمیدرضا شکارسری برگزار شد.
لیلا کردبچه شاعر و منتقد درخصوص این مجموعه گفت: نیمی از اشعار مجموعه، مخاطب را با ساختار و مضمون درگیر میکرد. شعرها همه کوتاه بودند و تنها یک شعر بلند در مجموعه به چشم میخورد.
کردبچه ادامه داد: اشعار در برخی از موارد از لحاظ ویراستاری مشکل دارند که این باید توسط شاعر، ویراستار و یا انتشارات اصلاح میشد. ای کاش اشعار ویرایش بهتری داشتند که امیدوارم در چاپ های بعدی اصلاح شوند. به عنوان مثال تقطیع سطرها بسیار افراطی است. تقطیع سطرها در شعر سپید، دلایل آوایی، موسیقایی، معنایی و تصویری دارد. گاهی شاعر مجبور است که حتی از لحاظ مضمونی نیز تقطیع کند. حتی گاهی سلیقه شخصی شاعر میگوید با این تقطیع میخواهم مخاطب را با خوانش دلخواه خود همراه کنم. ضمن اینکه گاهی در انتهای سطرها که کسره اضافه دارد، نباید تقطیع شود که اشعار صفحات 19 و 20 مصداق همین مورد است. در جاهای دیگری نیز کلمات میتوانستند در کنار هم بیایند و اصلا نیازی به تقطیع نبود.
وی افزود: در برخی از اشعار شاعر با استفاده از اصطلاحات و تمثیل ها خود را به مردم و مخاطب نزدیکتر کرده که این از ویژگی های مثبت این مجموعه است.
کردبچه اضافه کرد که به لحاظ مضمون پردازی و تصویرسازی، اشعار دچار دانای کل شده و شاعر یک تنه به قاضی رفته است. ضمن اینکه شاعر در به کار بردن صفت ها سهل انگاری کرده است.
در ادامه این منتقد به طور خاص و مشخص تعدادی از اشعار مجموعه «زیر تردد باران» را برای حضار خواند و برای تعدادی از آن ها کلمات جایگزین پیشنهاد داد تا اشعار از نظر خوانش و معنا شکل ویژهتری داشته باشند.
دیگر منتقد این نشست به کلیت کتاب اشاره کرد و گفت: اشعار، مخاطب را با واژه سازی درگیر میکند. شاعر واژه را روایت نمیکند، اجرا میکند. میدانیم که فرم، مجموعه ای از هماهنگی های معنیساز است و شاعر در این زمینه بسیار توانمند عمل کرده است.
علی کرمی اضافه کرد: اگر به عنوان مجموعه نگاه کنیم، «زیر تردد باران» مخاطب را بعد از هر کلمه با جهان تازه ای آشنا میکند. اما چیزی که به شدت نمایان میشود، ادبیات مبتنی بر زیست شخصی شاعر است. اشعار آدم برفی، بخشی از زیستگاه کودکی شاعر را نشان میدهد. در واقع شاعر، شعر نسروده و زندگی خود را نوشته. چرا که بخش بزرگی از اشعار شامل آدم برفی، آشپزخانه، خیاطی، زندان و… میشود.
این شاعر در ادامه گفت: مجموعه، ارجاعات متنی بسیاری دارد. گاهی شاعر در ورطه زبان گیر میکند با اینکه رویکرد موسیقی در جاهایی از شعر هیچ کمکی نمیکند. اما ویژگی دیگری که به چشم میخورد، ترکیبات بیش از حد در اشعار است که اصلا نیازی نبود. چرا که واحد شعر، «کلمه» است و بار شعر را بر دوش میکشد و شاعر با این کار ترکیبات را به شعر تحمیل میکند. به همین دلیل برخی از انتقادات فرمی مجموعه را میپذیرم.
حمیدرضا شکارسری نیز در کسوت منتقد گفت: لحظه نگاری ما را به سمت واقع گرایی میبرد، نه حقیقت گرایی. چه کسی میداند حقیقت چیست؟
شاعر ادعاهای بزرگی در یافتن حقیقت نمیکند که به واقع دست نیافتنی هستند. به همین دلیل شاعر در این کتاب با روزمرگی های خودش درگیر است. اگر ما از دید روزمرگیها و نه از دیدگاه حکیم، فیلسوف و مصلح بزرگ بنگریم، باید انتظار داشته باشیم زبان به شکل روزمره نمایان شود. فلذا اصلا رسالت این کتاب چنین موضوعی نیست.
شکارسری افزود: این مجموعه دفاع از نوع نگارش شاعر در برخورد با زبان نیست. در مجموعه های بعدی انتظار بیشتری از شاعر داریم.
در ادامه این نشست از کتاب زیر تردد باران رونمایی شد و شاعران حاضر در نشست نیز به شعرخوانی پرداختند.