شکوهمندی غزل منزوی، اشعار نیمایی اش را منزوی کرده

اختصاصی ترنم شعر/ برنامه شبِ شعر از سری برنامه­ های شب­های هنر دوشنبه شب با محوریت حسین منزوی و اجرای محمود اکرامی روی آنتن شبکه چهار رفت. محمدعلی بهمنی و حمیدرضا شکارسری مهمانان این قسمت از برنامه شب شعر بودند.

در ابتدای این برنامه کلیپی پخش شد که در آن حسین منزوی را بنیان­گذار غزل نو معرفی کرد. جایی که از منوچهر نیستانی به عنوان اولین فرد این پویش نام برده ­شد و نام او را هم در کنار منزوی قرار داد اما تلاش­ های منزوی و قلم او را تاثیرگذارتر دانست. هرچند اعتقادی بر جمعی بودن این حرکت نیز وجود داشت و در این بین از سیمین بهبهانی، نوذر پرنگ، پرویز خائفی و محمدعلی بهمنی هم نام برده­شد.

در ابتدای برنامه مجری برنامه با خواندن بیتی از نظامی بحث را شروع کرد:
همی گفتم که خاقانی دریغا گوی من باشد
دریغا من شدم آخر دریغا گوی خاقانی

جایی حسین منزوی هم گفته بود غزلی برای روز مبادای بهمنی گفته ­ام اما حالا شما با قلمتان گفته­ اید:
آمد به خوابم دوباره مردی که خاکستری بود
مردی که خاکسترش هم مصداق روشنگری بود

محمدعلی بهمنی هم پیرامون این غزل گفت: منزوی از درون آتشی بود که زود خودش را خاکستر می­‌کرد.
در بحث­‌ ها هیچ‌گاه ملاحظه کسی را نمی­‌کرد و راحت حرفش را می­‌زد که همین یا باعث رنجش خاطر طرفدارانش می­‌شد و یا اینکه آن­ها می­‌گفتند از منزوی آموختیم… که اغلب هم همینطور بود. مردی خاکستری…، حسی بود که من از شناخت منزوی داشتم. او می­خواست بیاموزاند نه اینکه کسی را اذیت کند. او همیشه می­گفت جایی که می­خواهیم درباره شعر صحبت کنیم جای شوخی و حرف­های نامربوط نیست.

حمیدرضا شکارسری شاعر، معلم، منتقد و مهمان این برنامه از زبان غزل منزوی گفت: طی قرن­ها وقتی قالب شعری شکل می­‌گیرد، خواه یا ناخواه آن قالب ویژگی­‌هایی را پیدا می­‌کند. اما شاعران نوگرا که تمایل به نوآوری دارند با این بوطیقا مقابله می­‌کنند. یعنی نوآوری عبارت است از مقابله با بوطیقا یا ویژگی­هایی که قرن­ها بر شعر –درست یا نادرست- تحمیل شده­است.

او با اشاره به سنت شکن بودن این شاعران نوگرا در این حوزه افزود: تغییرات گاهی از زبان و محتوا به قالب غزل کشیده شده­است. شاعرانی مانند منزوی لولاهایی هستند که غزل سنتی را به غزل نو متصل می­کنند. آن­ها با ساختار سوری غزل کاری ندارند و به بوطیقای سوری احترام می­‌گذارند اما بوطیقای درون­مایه و مفهموم را نمی­‌پذیرند. منزوی هم به کمک همین ساختگی و صلابت قصیده ­وار زبانش نوآوری را به غزلش راه داده ­است. به عبارتی ما فضاهای عاشقانه، تغزلی و نوعی مضامین که به نظر می­‌رسد با این زبان به سختی قابل بیان باشد را در آثار منزوی داریم.

او درباره ترانه ­های منزوی هم گفت: من بخاطر همین زبان منزوی است که منزوی را ترانه­ سرا نمی ­دانم. درست است که برخی از کارهای او که زبان نرم­تری دارد برای کار کردن انتخاب شده ­است ولی آن شعر به عنوان ترانه و برای اجرا نوشته نشده­ است.