اختصاصی ترنم شعر/ آیین نقد و بررسی مجموعه شعر «بندی به انگشت هایم اضافه کن» اثر علیمردان گلی عصر روز یکشنبه در فرهنگسرای خاوران برگزار شد.
این نشست با حضور فرسا عمران(منتقد)، مهدی میرآقایی (منتقد)، مولف اثر، اعضای کانون ادبی خاوران، علاقمندان به شعر سپید و با دبیری و کارشناسی حمیدرضا شکارسری برگزار شد.
در بخش اول نقد این مجموعه، فرسا عمران شاعر و منتقد با اشاره به موضوع نقد فرمالیستی گفت: اگر بخواهیم از منظر نقد نو که در واقع همان نقد فرمالیستی است، وارد نقد شویم باید بدانیم که طبق این نظریه تنها متن مهم است و لاغیر؛ جان رنسوم با تکیه بر مفهوم خودبسنده بودن می‌گوید که شعر هیچ غایتی ندارد جز خودش؛ اما باید در نظر داشته باشیم که منتقدانی مثل هوف به فرامتن توجه داشتند و مثلا می گویند که زمانی می‌توانیم رنج‌های سامسون را درک کنیم که بدانیم جان میلتون تحت تاثیر تراژدی کلاسیک یونان بود. طبق این نظریه معنای اثر مهم است و ساخت و معنا در کنار هم هستند و وحدت سازمانی و انسجام اهمیت دارد. اما موسیقی چون منبعث از زبان است و زبان منبعث از کلمات روزمره و مکالمات عادی مردم است. بنابراین زبان باید به روز و مطابق با عصر شاعر باشد.
عمران افزود: کتاب «بندی به انگشت هایم اضافه کن» که در برگیرنده ی شعرهایی با مفهوم جنگ، عشق، خاطرات کودکی، تنهایی و مرگ است، طبعا فرامتن و ارجاعات بیرونی زیادی دارد. در شعرهای علیمردان گلی می توان رد انسان مدرن احاطه شده در تنهایی اش را دید. انسانی که برای فرار از سکوت و تنهایی حتی به صدای سشوار هم دلخوش است. شعرهای گلی در برگیرنده‌ی مفهوم‌های انسانی و والای یک انسان تنهاست که خودش را در هاله ای از عشق و نیستی می‌بیند.
وی ادامه داد: این کتاب که به بهانه ی انتشار ویروس کرونا شکل گرفته، این بار شاعر را وامی‌دارد که از رنج‌هایش لذت ببرد و حتی این ویروس را دوست بدارد.
و در ادامه مهدی میرآقایی در کسوت منتقد به کتاب “بندی به انگشت هایم اضافه کن” اشاره کرد و گفت: به روز بودن زبان و سادگی و روانی کلام را از امتیازات شعر علیمردان گلی می‌دانم. همچنین وی در بهره گیری از دستمایه‌ها و ابزارهای قابل دسترس در انتقال مفاهیم موفق عمل کرده است.
میراقایی ادامه داد: اگرچه بخش زیادی از کتاب را اشعار عاشقانه تشکیل می‌دهند اما ظرافت خاصی در نگاه شاعر وجود دارد. آن چنان که محدود به زمان و مکان نیست و گاهی مرزهای جغرافیایی را درنوردیده است.
همچنین میرآقایی شعر امروز را مفهوم گرا دانست و افزود آنچه شعر معاصر را از سنت گرایی متمایز می‌کند، مفاهیم هستند و نباید همان مفاهیم کهنه را با زبان نو بازآفرینی کنیم.
در پایان نیز حمیدرضا شکارسری به عنوان کارشناس و منتقد نشست به این کتاب و نویسنده اش اشاره کرد و گفت: «دیدن» و «دقیق دیدن» اولین مرحله شاعری ست اما دیده‌ها را خام و بی آرایه نوشتن، به شعر منتهی نمی شود. دیده ها باید از صافی تخیل عبور کنند تا به ایده هایی شاعرانه برسند.
شکارسری افزود: ایده‌ها هم هنوز شعر نیستند. آنها با موارد شعری و ادبی و هنری انباشته شده در ذهن شاعر تلفیق و بازتولید می‌شوند. بینامتنی، فرامتنی، پیشامتن و پیرامتنی حاصل همین تلفیق هستند. حالا نتیجه کار متن اولیه یا سیاه مشق شعر است. این متن برای تکمیل و ارائه نیاز به پرداخت دارد. تا زمانی که ایده شاعرانه و متن اولیه پرداخت و ویرایش نشود، متن نهایی شعر ایجاد نشده است .
این منتقد ادامه داد: علیمردان گلی در کتاب «بندی به انگشت هایم اضافه کن» عملا تا آخرین‌مرحله خوب آمده است. تخیل رهایی دارد و واقعیت های پیرامون خود را خوب و شاعرانه می بیند.
“گلی” ایده ها و نگارش های اولیه اش را به درستی پرداخت و ویرایش نکرده است و این کار باید در چاپ‌های بعدی این کتاب حتما انجام شود. مواردی چون تقطیع‌ها، حضور یا عدم حضور افعال، موسیقی کلام، ارتباط دقیق اجزاء و واژگان شعر و … از جمله موارد قابل ویرایش این کتاب هستند.
آببن رونمایی از کتاب «بندی به انگشت هایم اضافه کن» با گرفتن عکس‌های یادگاری به پایان رسید.
با سپاس ویژه از سید حسن ابراهیمی/ دبیر کانون ادبی خاوران
