سمینار «نقد و بررسی آثار زیدونیس و تاثیر شعرهای مولانا و زبان فارسی بر آثار شاعر نامی لتونی» برگزار شد.
به‌دنبال همکاری‌های فرهنگی ایران و لتونی و تشکیل پل ادبی ایران و لتونی توسط مرکز فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب و مرکز زیدونیس، هفته گذشته در شهر ریگا پایتخت کشور لتونی، سمینار «نقد و بررسی آثار زیدونیس و تاثیر شعرهای مولانا و زبان فارسی بر آثار شاعر نامی لتونی» تشکیل شد. در این سمینار، ژنت گرنده، وزیر سابق فرهنگ لتونی، ایوا کرومینا، استاد دانشکده هنر لتونی، اویا کراوچنکو و حسین فولاد آملی، رییس اتاق همکاری ایران و لتونی سخن گفتند.
در ابتدا ژنت گرنده دلیل اهمیت مولوی برای زیدونیس را علاقه این شاعر به عرفان و شعرهای عرفانی مولانا ذکر کرد. او با اشاره به وجود مثنوی معنوی در کتابخانه شخصی زیدونیس گفت: اولین بار زیدونیس با ترجمه روسی مثنوی آشنا شد و شیفته شعرهای این شاعر ایرانی شد و آثار و افکار مولانا الهام‌بخش خیلی از شعرهای زیدونیس بوده است. او بعد از بررسی آثار مولانا متوجه شد که آثار او به بیشتر زبان‌ها ترجمه شده است و جای خالی ترجمه این شعرها به زبان لتونیایی حس می‌شود. زیدونیس در دوران اتحاد جماهیر شوروی که امکان سفر در خارج از جمهوری‌های شوروی دشوار بود به تاجیکستان رفت و در آن‌جا با آثار شاعران ایرانی مانند حافظ، سعدی، خیام و فردوسی آشنا و به ادبیات غنی فارسی علاقه‌مند شد و بعد از بازگشت به لتونی خاطرات خود از تاجیکستان را در یک جلد منتشر کرد.
در ادامه بخشی از این اثر توسط ژنت گرنده برای حاضران خوانده شد. سپس او به سفر سال گذشته علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب به لتونی اشاره کرد و گفت قرار شده است که آثار مولانا و سهراب سپهری به زبان لتونیایی ترجمه و منتشر شود. شعرهای ایمانتس زیدونیس هم توسط هوشنگ رهنما به فارسی ترجمه شده است و به زودی توسط انتشارات هرمس در ایران به صورت دوزبانه منتشر می‌شود.
وزیر سابق فرهنگ لتونی به مشترکات مفاهیم و مضامین شعرهای زیدونیس و سپهری اشاره کرد و گفت: امید است با همکاری شهر کتاب همایش «زیدونیس و سپهری » در تهران و ریگا در سال آینده برگزار شود. به‌زودی هیئتی از کشور لتونی برای برنامه رونمایی از کتاب اشعار زیدونیس به ایران سفر می‌کند. همچنین ترجمه مثنوی معنوی به زبان لتونیایی در شهر ریگا رونمایی می‌شود.
گرنده بیان کرد: زیدونیس نزدیک به نیم قرن یکی از برجسته‌ترین شاعران تاثیرگذار و یکی از پیشاهنگان تحکیم و تقویت فرهنگ اجتماعی لتونی بود، به ویژه در عصر اشغال اتحاد شوروی که بقای تاریخی و میراث فرهنگی جامعه تهدید می‌شد. با انتشار ترجمه او خوانندگان ایرانی می‌توانند به آگاهی‌های کلی درباره او و جایگاهش در تاریخ معاصر کشور لتونی و نیز اهمیت او در عرصه ادبیات و فرهنگ آن کشور دست یابند.
ژنت گرنده به این‌که رویای هر نویسنده‌ای این است که از طریق ترجمه آثارش به جای جای جهان سفر کند و با ترجمه شعرهای زیدونیس به زبان فارسی بخشی از آرزوی او جامه عمل پوشیده و سفر معنوی او به سرزمینی دیگر یعنی قلمرو فرهنگ ایرانی را فراهم ساخته است اشاره کرد.
او از حسین فولاد آملی برای فراهم کردن زمینه‌های همکاری‌های فرهنگی ایران و لتونی تشکر کرد.
در ادامه ایوا کرومینا با اشاره به پژوهش‌های خود درباره نمادهای هنری در نقش فرش‌ها، لباس‌های سنتی و ظروف ایرانی، به شباهت نزدیک این نمادها با نمادهای هنری در لتونی تاکید کرد و آن را دلیلی بر نزدیکی فرهنگی مردم ایران و لتونی دانست.
در پایان این سمینار یک‌روزه اویا کراوچنکو، ایران‌شناس و دانش‌آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران با خواندن شعرهایی از سعدی به ویژگی‌های آثار شاعران برجسته ایران مانند سعدی، حافظ، خیام، فردوسی و مولوی اشاره کرد و علت جهانی شدن آثار این شاعران را بر شمرد. او در پایان از تجربیات زندگی خود در ایران گفت و با اشاره به علاقه‌اش به حضور در آرامگاه حافظ و سعدی در شهر شیراز و رابطه عاطفی و فرهنگی مردم ایران با شعر حافظ و سعدی اظهار کرد: تصویری که رسانه‌های خارجی از ایران نشان می‌دهند با تصویر واقعی زندگی و فرهنگ مردم ایران بسیار متفاوت است و امید است که با گفت‌وگوهای ادبی و رفت و آمدهای فرهنگی میان ایران و لتونی، شناخت بیشتری از فرهنگ و تحولات ادبی میان مردم دو کشور ایجاد شود.
منبع: ایسنا
